Około 80% nastolatków w wieku 13-18 lat nie posiada konta w banku. Nic dziwnego, skoro badania pokazują, że 70% młodych ludzi nie jest w ogóle do tego zachęcana (źródło) . Jeśli dorzucimy do tego fakt, że w naszym zwyczaju jest wręczanie dziecku kieszonkowego w gotówce, to tym bardziej konto w banku dla nastolatka jest abstrakcją. Co ciekawe 40% rodziców nie wie od jakiego wieku dziecko może wnioskować o rachunek w banku.
A korzyści z założenia takiego konta jest wiele. Zanim jednak je wymienię, na początek kilka ważnych zasad z Prawa Bankowego dotyczących rachunków bankowych (rachunkom bankowym poświęcony jest cały rozdział 3 tejże ustawy).
Rachunki bankowe – podstawa prawna
Art. 52. 1. Umowa rachunku bankowego jest zawierana na piśmie. 2. Umowa rachunku bankowego powinna określać w szczególności:
1) strony umowy;
2) rodzaj otwieranego rachunku;
3) walutę rachunku;
4) czas trwania umowy;
5) o ile strony zastrzegają oprocentowanie środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku – wysokość tego oprocentowania i przesłanki dopuszczalności jego zmiany przez bank, a także terminy wypłaty, postawienia do dyspozycji lub kapitalizacji należnych odsetek;
6) wysokość prowizji i opłat za czynności związane z wykonywaniem umowy oraz przesłanki i tryb ich zmiany przez bank;
7) formy i zakres rozliczeń pieniężnych dokonywanych na polecenie posiadacza rachunku oraz terminy ich realizacji;
8) przesłanki i tryb dokonywania zmian umowy;
9) przesłanki i tryb rozwiązania umowy rachunku bankowego;
10) zakres odpowiedzialności banku za terminowe i prawidłowe przeprowadzenie rozliczeń pieniężnych oraz wysokość odszkodowania za przekroczenie terminu realizacji dyspozycji posiadacza rachunku.
Art. 58. Małoletni posiadacz rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej może po ukończeniu trzynastu lat swobodnie dysponować środkami pieniężnymi zgromadzonymi na tych rachunkach, o ile nie sprzeciwi się temu na piśmie jego przedstawiciel ustawowy.
Art. 59a. 1. Umowa rachunku bankowego, którego posiadaczem jest osoba fizyczna, niezawarta w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej, ulega rozwiązaniu z:
1) dniem śmierci posiadacza rachunku albo
2) upływem 10 lat od dnia wydania przez posiadacza rachunku ostatniej dyspozycji dotyczącej tego rachunku, a w przypadku gdy umowa przewiduje prowadzenie więcej niż jednego rachunku – tych rachunków, chyba że umowa rachunku oszczędnościowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej była zawarta na czas oznaczony dłuższy niż 10 lat.
Konto dla nastolatka – jakie są korzyści z jego posiadania?
Konto dla nastolatka jest przeznaczone dla osób, które nie uzyskały pełnoletności (od 13 do 18 roku życia) na otwarcie którego pisemną zgodę wyraził opiekun prawny osoby niepełnoletniej. Do rachunku bank może wydać kartę debetową, udostępnić serwis bankowości internetowej lub aplikację mobilną a także umożliwić operacje bankowe, np. przelewy.
Jakie są zatem korzyści z otwarcia takiego konta dla nastolatka?
- uczy się samodzielnie zarządzać swoimi pieniędzmi,
- poznaje jak funkcjonuje bankowość internetowa,
- poznaje bankowe aplikacje na smartfony,
- ma możliwość poznania jak szybko płacić za zakupy w Internecie,
- ma możliwość szybkiego doładowania telefonu,
- ma możliwość korzystania ze zniżek i promocji oferowanych przez banki,
- zabezpieczy się przed kradzieżą lub zagubieniem pieniędzy
- ma możliwość zdobycia wiedzy na temat finansów osobistych – poznaje bankowe pojęcia oraz doświadcza w jaki sposób funkcjonuje bank.
Co jest potrzebne, aby założyć konto dla nastolatka?
Otwarcie rachunku dla nastolatka nie jest skomplikowane. W większości przypadków wystarczy dostęp do Internetu (choć i tak ostatecznie umowę do podpisu przywiezie kurier), a niekiedy wizyta w oddziale banku. Jako rodzic musisz wyrazić pisemną zgodę na taki rachunek dla dziecka. Dodatkowo będą potrzebne takie dane jak:
- PESEL nastolatka,
- dokument nastolatka (legitymacja szkolna, dowód, paszport),
- podanie danych takich jak: dane osobowe, miejsce zamieszkania, dane kontaktowe (numer telefonu, adres e-mail)
Moje dziecko ma konto w banku – co teraz?
Po pierwsze gratuluję. Uważam, że posiadanie konta przyspiesza cały proces edukacji finansowej Twojego dziecka. Posiadanie rachunku to przede wszystkim dostęp do bankowości internetowej i mobilnej, a także okazja do korzystania z karty wydanej do konta. I w tych właśnie obszarach upatrywałbym naszą rolę, aby przybliżyć naszemu dziecku podstawowe zasady bezpieczeństwa korzystania z tych udogodnień.
Bankowość internetowa
O czym Twoje dziecko powinno wiedzieć i co robić, aby korzystanie z serwisu internetowego do konta było bezpieczne? Zwróć mu uwagę na poniższe zagadnienia:
- hasło do swojego konta powinno być długie i trudne; oczywiście przekaż mu, aby nie podawał go nikomu,
- hasło nie powinno być takie samo, jak używane przy innych aplikacjach,
- niech zapamięta, aby nie logował się do swojego banku przez link podany np. w mailu
- niektóre banki dają możliwość ustawienia swojego obrazka bezpieczeństwa. Chodzi o to, aby logując się do swojego konta, wybrać obrazek, który pokaże się za każdym razem, gdy wpiszemy swój login. Jeżeli obrazek będzie tym, który wcześniej ustanowiliśmy, oznacza to, że logujemy się na bezpiecznej stronie banku i bez obaw możemy dalej uzupełnić hasło,
- nie zaleca się logowania do swojego konta korzystając z publicznej sieci internetowej (np. w kawiarni, kafejce),
- w domu warto zabezpieczyć hasłem sieć bezprzewodową,
- warto też regularnie przeglądać historię swojego rachunku i sprawdzać wszystkie dokonane transakcje. W przypadku tych podejrzanych, natychmiast trzeba zastrzec swoją kartę i zgłosić reklamację do banku.
Bankowość mobilna
Na co zwrócić uwagę pokazując nastolatkowi bankową aplikację na telefon? O czym warto mu wspomnieć i co jest ważne?
- aplikacje powinniśmy instalować tylko za pośrednictwem oficjalnych sklepów, np. Google Play lub App Store,
- ustalamy trudny do zgadnięcia PIN do aplikacji – nie jest dobrym pomysłem nadanie numeru PIN będącego np. rokiem urodzenia,
- instalujemy na bieżąco wszystkie aktualizacje aplikacji,
- aktywujemy powiadomienia o transakcjach, aby zawsze po dokonaniu transakcji na wskazany numer telefonu wysyłane było potwierdzenie. Jeżeli otrzymamy taki SMS, a w danej chwili nie korzystamy z karty, natychmiast powinniśmy zadzwonić do banku i zastrzec kartę,
- jeżeli zgubimy telefon, niezwłocznie informujemy o tym naszego operatora,
- nie logujemy się do telefonu w miejscach w których mogą być kamery (np. autobusy, kawiarnie, sklepy).
Bezpieczeństwo karty
Konto bez karty, to jak żołnierz bez karabinu 🙂 . Twój nastolatek powinien ją pilnować jak oka w głowie. Wyjaśnij mu więc, że:
- w przypadku zagubienia karty, natychmiast należy zadzwonić do banku, by ją zastrzec (na infolinię banku, a jeśli nie pamiętamy numeru można dzwonić na ten numer: 828 828 828),
- nie powinien przechowywać numeru PIN razem z kartą. Najlepiej niech go zapamięta i nikomu nie udostępnia,
- nie powinien rejestrować swojej karty na podejrzanych i nieznanych stronach internetowych, np. kupując jakąś grę,
- jeżeli jakiś bankomat budzi jego podejrzenie, to lepiej nie wypłacać z niego gotówki,
- wpisując numer PIN do karty w bankomacie niech zasłania klawiaturę dłonią.
Na co jeszcze zwrócić uwagę otwierając konto dla nastolatka?
Dbanie o bezpieczeństwo swoich pieniędzy to obowiązek. Przy zawieraniu umowy o rachunek bankowy warto zapytać doradcę o kwestiach, które niekiedy są pomijane. O czym jeszcze należy pamiętać?
- o opłatach związanych z prowadzeniem konta (np. opłata za rachunek, za kartę, wypłatę z bankomatów, za przelewy) – zazwyczaj konta dla nastolatków są zwolnione z takich opłat, ale zdarzają się wyjątki,
- o opłatach i warunkach umowy po ukończeniu 18-ego roku życia
- warto zapytać, czy otwarcie konta będzie oznaczało konieczność otwarcia konta dla rodziców,
- na koniec warto mieć też świadomość o wszelkich promocjach oraz rabatach, które związane są z używaniem karty do konta.
Czy zachęcisz swoje dziecko do otwarcia konta?
Nie wiem jak Ty, ale ja z pewnością zachęcę syna do założenia konta w wieku 13 lat. Uważam, że to odpowiedni wiek, aby odejść nieco od gotówki i edukację finansową skierować w sferę „wirtualną”, tym bardziej, że technologia z impetem wkracza do bankowości na coraz to wyższy poziom. Brak umiejętności korzystania z technologii i udogodnień, a także brak przestrzegania podstawowych zasad bezpieczeństwa w cyberprzestrzeni, będzie stanowić pewien rodzaj cyfrowego analfabetyzmu, a to z pewnością utrudni funkcjonowanie w przyszłości.
Ciekaw jestem Twojego zdania na temat konta dla nastolatka. Czy będziesz przekonywał swoje dziecko to otwarcia rachunku? A może już je posiada? Podziel się proszę swoim doświadczeniem lub opinią w komentarzu.
PS. A jeśli interesuje Cię, co robią banki w zakresie edukacji finansowej młodych ludzi, to zachęcam do przeczytania tego wpisu.
